اثر مهاری و تخریبی اسانس های زیره سبز،کاکوتی و سیاه دانه روی سلول های آسپرژیلوس

سابقه و هدف: با افزایش عفونت های قارچی از جمله آسپرژیلوزیس و گسترش مقاومت دارویی در قارچ ها، محققین بر اثرات ضد قارچی اسانس های گیاهی به عنوان جایگزینی مناسب برای داروهای شیمیایی تاکید می نمایند. هدف از این مطالعه تعیین اثر مهاری و تخریبی اسانس های زیره سبز، کاکوتی و سیاه دانه روی سلول های آسپرژیلوس می باشد.مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، گروه های مورد مطالعه از گروه مداخله شامل هر یک از اسانس های حاصل از گیاهان زیره سبز، کاکوتی و سیا ه دانه و گروه های شاهد مثبت و شاهد منفی تشکیل شده بودند. اسانس های مورد مطالعه به طریقه تقطیر با آب تهیه شدند. سپس با چهار بار تکرار آزمایش، میانگین حداقل غلظت مهار کننده (MIC90) و میانگین حداقل غلظت قارچ کشی (MFC) اسانس های مزبور به عنوان متغیر های مورد سنجش در غلظت های 3 و 5/2 و 2 و 5/1 و 1 و 5/0 و 25/0 میلی گرم در میلی لیتر به روش براث ماکرودیلوسیون و در غلظت های 8 و 6 و 5 و 4 و 3 و 5/2 و 2 و 5/1 و 25/1 و 1 و 75/0 و 5/0 میلی گرم در میلی لیتر به روش میکرودیلوسیون علیه آسپرژیلوس فومیگاتوس (ATCC 16913) و آسپرژیلوس پارازیتیکوس (ATCC 115201) بررسی شدند. آنالیز اسانس ها با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (Gc/Ms) انجام شد. با استفاده از میکروسکوپ الکترونی گذاره (TEM) آثار ناشی از عملکرد روغن های اساسی مذکور روی ساختمان سلولی هر دو گونه آسپرژیلوس بررسی شد.یافته ها: پس از4 بار تکرار آزمایش بر اساس روش براث ماکرودیلوسیون میانگین اثرمهاری اسانس ها (MIC90) بر روی هردو گونه آسپرژیلوس به ترتیب شامل اسانس زیره سبز (31/0)، اسانس کاکوتی (40/0) و اسانس سیاه دانه (50/1) میلی گرم در میلی لیتر و میانگین اثر تخریبی (MFC) آن ها به ترتیب مربوط به اسانس زیره سبز (75/0)، اسانس کاکوتی (28/1) و اسانس سیاه دانه (25/2) میلی گرم در میلی لیتر بدست آمد. هم چنین نتایج حاصل از روش براث میکرو دیلوسیون نیز ترتیب اثر مهاری و تخریبی اسانسها را تایید نمود. رابطه معنی داری بین اثر مهاری و تخریبی اسانس های مختلف با یکدیگر مشاهده شد. در آنالیز اسانس ها، مهم ترین اجزای اسانس های زیره سبز، کاکوتی و سیاه دانه، به ترتیب شامل آلفا پینین (30%)، پولگون (37%) و ترانس آنتول (9/38%) بودند. در مشاهدات انجام شده به وسیله TEM، تغییرات پاتولوژیک اصلی در دیواره سلولی، غشاء پلاسمایی و ارگانل های غشایی، دیده شد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که اسانس های زیره سبز، کاکوتی و سیاه دانه دارای عملکرد مهاری و قارچ کشی مناسبی علیه آسپرژیلوس فومیگاتوس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس می باشند.